-
-
-
Tổng tiền thanh toán:
-
Đi-ốt là gì? Những thông tin mà bạn không thể bỏ qua về Đi-ốt
Monday,
19/06/2023
Đăng bởi Viết Bài
Ngày nay, có rất nhiều linh kiện điện tử ra đời, nhờ sự phát triển của công nghệ bán dẫn khiến mọi thứ trở nên nhỏ gọn và tiện lợi. Trong đó một linh kiện không thể thiếu và rất đặc trưng đó chính là đi-ốt. Vậy đi-ốt là gì? Cấu tạo, chức năng và nguyên lý hoạt động của nó ra sao?
Đi-ốt là gì?
Đi-ốt là gì? Đi-ốt là một linh kiện điện tử cho phép dòng điện chạy qua nó chỉ theo một chiều mà không chạy ngược lại. Bạn hình dung đi-ốt giống như cái van 1 chiều nước chỉ chảy được 1 chiều qua van, chiều còn lại sẽ bị chặn lại.
Đi-ốt là gì?
Nguyên lý làm việc của đi-ốt
Đi-ốt hoạt động trên nguyên tắc cho dòng điện chạy từ cực Anode sang cực Katot mà không cho dòng điện chạy ngược chiều. Để hiểu nguyên lý hoạt động cơ bản của đi-ốt là gì. Vui lòng tham khảo cấu trúc được mô tả dưới đây.
Nguyên lý hoạt động của đi-ốt
Sơ đồ cho thấy dòng điện chạy qua một đi-ốt như sau:
-
Khi nối cực dương (+) của pin với cực P và cực âm (-) với đầu N, các lỗ dương của chất bán dẫn loại P và cực dương của ắc quy đẩy nhau. Và các electron tự do của chất bán dẫn loại N và cực âm của ắc quy đẩy nhau. Vì vậy, đẩy chúng đến ngã ba P-N. Do đó, các electron tự do và lỗ trống dương này hút nhau => cho phép dòng điện chạy qua.
-
Khi đảo ngược các cực trong pin - lỗ trống dương của chất bán dẫn loại P và cực âm của ắc quy hút nhau. Và các electron tự do của chất bán dẫn loại N và cực dương của pin hút nhau. Vì vậy, hãy kéo ra khỏi ngã ba P-N. Kết quả là tạo ra một lớp không chứa điện tử tự do hoặc lỗ trống dương ở tiếp giáp P-N => ngăn cản dòng điện chạy qua.
Phân loại đi-ốt và ứng dụng của từng loại
Đi-ốt trên thị trường hiện nay có khá nhiều loại, chúng có chức năng giống nhau. Nhưng mỗi ứng dụng là khác nhau. Hãy cùng phân tích từng loại và ứng dụng của chúng nhé!
Phân loại các loại đi-ốt phổ biến trên thị trường hiện nay
Đi-ốt chỉnh lưu
Mạch chỉnh lưu là một mạch điện tử bao gồm các linh kiện điện tử biến đổi dòng điện xoay chiều thành dòng điện một chiều. Bên trong mạch điện không thể thiếu điốt bán dẫn.
Ứng dụng của đi-ốt chỉnh lưu:
-
Bên trong các mạch điện tử của tivi, máy giặt, tủ lạnh… đều sử dụng dòng điện một chiều (DC) nhưng nguồn điện ngoài ở Việt Nam lại sử dụng điện áp 220V. Do đó, bên trong các thiết bị này phải sử dụng mạch đi-ốt chỉnh lưu AC => DC.
-
Một ứng dụng khác nếu bạn để ý là các thiết bị chiếu sáng trên xe máy hay ô tô sử dụng nguồn điện một chiều (DC). Tuy nhiên, nguồn điện được tạo ra từ mâm lửa và cuộn dây sẽ tạo ra dòng điện xoay chiều. Do đó, để sử dụng dòng điện một chiều, cần có mạch đi-ốt chỉnh lưu.
Đi-ốt xung
Đi-ốt xung là loại đi-ốt chuyên dùng cho các mạch có tần số cao từ khz (kilohertz) đến mhz (megahertz). Về cấu tạo và thiết kế, đi-ốt xung có hình dạng gần giống với đi-ốt thường. Điểm phân biệt là vòng vạch đứt hoặc vạch 2 vòng
Ứng dụng đi-ốt xung: đi-ốt xung thường được dùng để chỉnh lưu trong các bộ nguồn xung, thiết bị điện tử cao tần.
Đi-ốt phát sáng
Đi-ốt phát quang hay còn gọi là đèn led. Nguồn gốc LED là viết tắt của Light Emitting Diode hay còn gọi là đi-ốt có khả năng phát ra ánh sáng hoặc tia hồng ngoại, tử ngoại.
Hiện nay, công nghệ LED tiên tiến vượt trội, được ứng dụng rất nhiều trong các công nghệ tivi thế hệ mới, đèn LED chiếu sáng ngày nay cũng được ứng dụng rộng rãi. Đèn LED ngày nay được sản xuất với công nghệ cao, giá thành rẻ, tuổi thọ cao. Về chiếu sáng, đèn Led hiện đang là xu hướng thay thế dần các đèn chiếu sáng thế hệ cũ như đèn Halogen, đèn dây tóc…
Đi-ốt Zener
Đi-ốt Zener còn được gọi là đi-ốt ổn áp hay đi-ốt đánh thủng. Đi-ốt Zener hoạt động phân cực ngược trên vùng điện áp đánh thủng. Điện áp này còn được gọi là điện áp Zener hoặc thác lở. Sau đó, giá trị điện áp thay đổi ít.
Nguyên lý hoạt động đi-ốt Zener: là loại đi-ốt được tối ưu hóa để hoạt động tốt trong vùng đánh thủng. Khi sử dụng đi-ốt này ngược lại, nếu điện áp ở mạch lớn hơn điện áp định mức của đi-ốt, đi-ốt sẽ cho dòng điện đi qua.
Khi được phân cực thuận, đi-ốt Zener hoạt động giống như một đi-ốt bình thường. Khi được phân cực ngược, lúc đầu chỉ có một dòng điện rất nhỏ. Nhưng nếu điện áp ngược tăng đến giá trị thích nghi: V ngược = Vz (Vz: Điện áp Zener) thì dòng điện qua đi-ốt tăng mạnh, nhưng hiệu điện thế giữa hai đầu đi-ốt hầu như không thay đổi, gọi là điện thế Zener.
Hy vọng với những thông tin trên đây bạn đã hiểu đi-ốt là gì? Nguyên lý hoạt động như thế nào? Nếu còn bất kỳ vấn đề nào thắc mắc về đi-ốt hoặc các linh kiện điện tử khác đừng quên liên hệ với Linh Kiện Điện Tử để được hỗ trợ tốt nhất.
Xem thêm các bài viết khác tại đây:
Điện trở là gì? Những thông tin mà bạn không nên bỏ qua về điện trở
